XIX. mendeko historia militarra Euskal Herrian
VICENTE QUESADA. (1782-1836)
Nikaraguako gobernadorearen semea zen eta Habanan jaio zen 1782an. Karrera militarra egin zuen eta 1808an frantsesen aurkako borrokan sartu zen, Extremadurako Juntaren agindupean. Azaroan zauritu eta preso hartu zuten Burgosen. Frantziako hainbat presondegi ezagutu zituen, eta hiru aldiz ihes egitea lortu zuen. 1811ko irailean penintsulara iritsi eta Espainiako tropekin bat egin zuen.
Fernando VII.ak brigadier izendatu zuen Independentziako Gerran izandako merezimenduengatik, eta Kadizko Konstituzioaren alde egiteagatik erbesteratuak edo zigortuak izan ziren militar liberalen artean ez egoteagatik. Santandergo gobernadore izendatu zuten halaber
Hirurteko Liberalean Frantziara ihes egin zuen, Urgeleko Erreginordetzako eta Egia jeneralaren konspiratzaileekin bat eginez. Armada errealistako burua izan zen Nafarroan, eta han Tomas Zumalakarregi ezagutu eta bere aginduetara izan zuen. Liberalak menderatu eta Fernando VII.a errege absolutu bezala agintera itzuli ondoren, teniente jeneral izendatu zuten.
Hurrengo urteetan jarrera itxienetatik aldentzen joan zen. 1833an, Maria Kristinak Erreginaren Guardiako infanteriako komandante jeneral izendatu zuen, militar errealistak eta Don Karlosen jarraitzaile izateko susmagarriak zirenak gorputz horretatik kanporatzeko zereginarekin. Erregin gobernatzaileak Moncayoko markes titulua eman zion.
Valdésen ordez jarri zuten Iparraldeko armadako buru, baina, bere aurrekoak bezala, porrot egin zuen euskal lurraldeak baketzeko ahaleginetan. Zumalakarregi jeneral karlistaren anaia Migel Antonioren bidez hura Don Karlosen armada uzteko konbentzitzen saiatu zen, trukean gatazkako lehen hilabeteetan izandako jarreragatik inolako zigorrik jasoko ez zuela aginduz. Quesadaren eta Tomas Zumalakarregiren arteko gutun bidezko harremana gaizki bukatu zen, liberalak bere azken gutuna"Zumalakarregi bidelapurren buruzagiari" zuzendu ondoren. Oldarraldi ezin gogorragoa hasi zuen Quesadak orduan, epaiketa sumarioen ondorengo fusilamenduak aginduz, eta borroka errukigabe bati ekinez.
1834ko ekainean Quesadaren ordez Rodil jarri zuten Iparraldeko armada liberaleko buru, eta Quesada Madrilera bidali zuten Erreginaren Guardiako komandante jeneral eta Gaztela Berriko kapitain jeneral izendatuta. 1835eko abuztuan Madrilgo Hiri Milizien altxamendua zapuztu zuen. Handik urtebetera beste altxamendu bat egon zen La Granjan, eta orduko horretan ez zuen matxinada zapuzterik lortu. Ihes egin zuen Madrildik, baina atxilotu egin zuten Hortalezan. Han preso zela, jende olde bat iritsi zen eta ordura arte eragin handiko militar eta politikaria izandako Vicente Quesada bertan hil eta txiki txiki egin zuten.
